Powstanie Powiatowe Muzeum Sprawiedliwych spod Auschwitz

O stałej wystawie poświęconej mieszkańcom ziemi oświęcimskiej niosącym z narażeniem własnego życia pomoc więźniom niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau mówiło się od wielu lat. Wreszcie jest duża szansa, że taka placówka powstanie.

Starostwo oświęcimskie przejęło właśnie od skarbu państwa dawny magazyn zbożowy w bliskim sąsiedztwie Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, w którym ma powstać Powiatowe Muzeum Sprawiedliwych spod Auschwitz. – Do tej pory bardzo brakowało placówki, która w sposób kompleksowy prezentowałaby bohaterską działalność mieszkańców ziemi oświęcimskiej w czasie okupacji. Wielu z nich z narażeniem życia niosło pomoc więźniom za drutami niemieckiego obozu – mówi Dagmar Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau w Brzeszczach.

Jak dodaje Kopijasz, chodzi zarówno o działalność mieszkańców, którzy podrzucali więźniom żywność, lekarstwa, pomagali w ucieczkach, jak i zorganizowany ruch oporu działający pod drutami Auschwitz. Według przedstawiciela fundacji bardzo istotny jest w tym przypadku również fakt, że ze względu na lokalizację turyści (szczególnie zagraniczni) odwiedzający Auschwitz, będą mogli dowiedzieć się wszystkiego o dziejach tutejszej społeczności w czasie wojny.

– Często, widząc wokół domy, pytają, jak okoliczna ludność mogła patrzeć na to, co dzieje się w obozie. Nie wiedzą, że tysiące ludzi zostało stąd wysiedlonych – dodaje Kopijasz.

Wspomniany magazyn, pełniący w czasie wojny funkcję Lagerhausu, stanowił część całego kompleksu obozowego Auschwitz. Obok znajduje się drewniana kantyna esesmanów. Bezpośrednio w sąsiedztwie mieszczą się z jednej strony Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście podległe Państwowemu Muzeum Auschwitz-Birkenau, a z drugiej Centrum Dialogu i Modlitwy, gdzie znajduje się m.in. baza hotelowa dla turystów.

List intencyjny w sprawie powstania muzeum władze powiatu oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego mają podpisać 14 czerwca w 77. rocznicę deportacji przez Niemców pierwszego transportu polskich więźniów politycznych do KL Auschwitz.

Szacunkowy koszt adaptacji obiektu to ok. 6,5 mln zł. – Liczymy, że otrzymamy dotację z ministerstwa w tej wysokości – nie ukrywa Zbigniew Starzec, starosta oświęcimski. O dobrej woli rządu świadczy fakt przekazania przez skarb państwa obiektu w formie darowizny. Wojewoda małopolski Józef Pilch, który wczoraj przyjechał zobaczyć budynek, podkreślił, że powstanie tutaj instytucja, która będzie współpracowała z Państwowym Muzeum Auchwitz-Birkenau.

Adaptacja i remont dwukondygnacyjnego obiektu ma zająć około roku. – Gdy będzie już gotowy, przekażemy go stowarzyszeniu, które będzie prowadzić muzeum w imieniu powiatu – zapowiada starosta Starzec.
Kilkanaście lat temu w ramach jednej z pierwszych edycji Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego w budynek zainwestowało miasto Oświęcim. Został wykonany nowy dach i rynny. To była pierwsza próba urządzenia tutaj wspomnianej stałej ekspozycji poświęconej historii ludności ziemi oświęcimskiej w czasie niemieckiej okupacji. Na dalsze prace zabrakło pieniędzy.

Dzięki wykonanym wówczas pracom budynek znajduje się w niezłym stanie. – Muzeum pełnić będzie rolę wystawienniczą i edukacyjną – dodaje starosta.

Autor: Bogusław Kwiecień, Gazeta Krakowska