Dymek z akcyzą

Akcyza, jaką obłożone są w Polsce papierosy, wynosi niespełna 24 euro, natomiast unijny wymóg zmusza nas do osiągnięcia poziomu 64 euro. Wprawdzie Polska wynegocjowała do 2008 r. okres przejściowy, nie oznacza to jednak, że akcyza, a więc i cena detaliczna nie będą w tym czasie wzrastać. Ministerstwo Finansów ma już przecież taki plan, który może zachwiać produkcją tytoniu i przynieść straty przede wszystkim plantatorom, a w kolejności producentom. Wysoki podatek ograniczy kontraktację, spadną więc dochody rolników.

Straci też państwo, bowiem podwyżka podatku wcale nie oznacza automatycznie zdecydowanie większych wpływów do budżetu. W przyszłorocznym projekcie ustawy założono 34,61 mld zł wpływów z podatku akcyzowego ogółem wobec 34 mld zł planowanych na ten rok. Relacja dochodów budżetu państwa z podatku akcyzowego do PKB zmniejszy się do 4 proc.

Państwo stracić może także na wpływach z eksportu tytoniu, bowiem ten uprawiany w Polsce jest od kilku lat coraz lepszy. Za granicę sprzedajemy 3,5 tys. ton tytoniu przetworzonego, a nieprzetworzonego 5 tys. ton. Nie mówiąc już o tym, że po 1 maja 2004 r. otworzą się granice, znikną bariery celne, wzrośnie więc import nie tylko papierosów. A gdy te zaczną gwałtownie drożeć, znów na zarobek wyruszą przez granicę ,mrówki" i trzeba będzie wydać wojnę przemytnikom.

Przypomnijmy - w połowie 2001 r. wprowadzono nowy system naliczania akcyzy od papierosów i innych wyrobów tytoniowych. System uproszczono, bowiem zamiast uzależniać wysokość podatku od miejsca produkcji papierosów oraz ich długości, wprowadzono stawkę procentową i kwotową. Pierwsza wynosi obecnie 25 proc., druga 57 zł za 1000 sztuk papierosów. Podstawą do obliczenia akcyzy jest tzw. najpopularniejsza kategoria cenowa (NKC) - czyli cena, po jakiej w danym okresie sprzedano najwięcej papierosów. Obejmuje ona średnią ze sprzedaży 12 gatunków i wynosi 3,80 zł za paczkę (20 szt.).

Rządowy projekt ustawy o podatku akcyzowym na przyszły rok zakłada maksymalne stawki w wysokości 50 proc. oraz 120 zł za 1000 sztuk papierosów. Ich producentów niepokoi przede wszystkim brak obowiązku wprowadzenia minimalnej kwoty podatku. Choć w projekcie ustawy jest zastrzeżenie, że minister finansów może to minimum wprowadzić, to jednak nie mówi się nic o sposobach i zasadach. Słowo ,może wprowadzić" także niepokoi producentów tytoniu i papierosów, wprowadza bowiem element niepewności i utrudnia planowanie na najbliższe miesiące.

Chcąc osiągnąć unijny poziom akcyzy w wysokości 64 euro za 1000 sztuk papierosów, podatek ten musiałby wynosić prawie 270 zł. Branża tytoniowa proponuje więc Ministerstwu Finansów pozostanie przy obecnym systemie podatkowym i podwyższaniu nie procentowej, ale kwotowej części stawki. Wzrost tej pierwszej, zwłaszcza że liczonej od średniej ceny najpopularniejszych, a więc najtańszych marek papierosów, nie zapewni państwu w dostatecznym stopniu wpływów do kasy, a może tylko wywołać wojnę cenową między producentami. Proponują oni też jednolity system opodatkowania tytoniu do palenia.

Papierosy będą więc drożeć coraz bardziej, ale kto rzuci palenie, będzie zdrowszy i bogatszy. Komu zaś trudno zerwać z nałogiem, niech płaci.