Alternatywna forma zatrudnienia

Co roku w krajach Unii Europejskiej ponad 3 miliony osób podejmuje pracę tymczasową. Polacy podążają za europejskimi trendami, o czym świadczy szybko rosnąca liczba pracowników tymczasowych. W 2006 r. ok. 250 tys. osób zdecydowało się na tę formę zatrudnienia.

Daje ona nowe możliwości zarówno pracownikom, jak i pracodawcom, jednak budzi pewne obawy i wątpliwości, zwłaszcza u pracowników. Przyjrzyjmy się zatem na czym polega.

Prawne regulacje
Praca tymczasowa może się kojarzyć z pracą dorywczą, wykonywaną przez krótki czas. Często również utożsamia się ją z outsourcingiem, podczas gdy są to dwie różne formy.
- W wypadku outsourcingu to dostawca przejmuje odpowiedzialność za efekt działań, natomiast praca tymczasowa wykonywana jest na ryzyko pracodawcy, efektem jest więc zapewnienie odpowiedniej liczby osób o wymaganych kwalifikacjach, nie zaś efekt pracy - wyjaśnia Agnieszka Bulik, prezes Związku Agencji Pracy Tymczasowej, członek zarządu Randstad.
Praca tymczasowa jest formą zatrudnienia uregulowaną prawnie. Dokładnie definiują jej pojęcie oraz określają warunki wykonywania trzy akty:
- Ustawa o zatrudnianiu pracowników tymczasowych z 9 VII 2003,
- Ustawa o promocji zatrudnienia iinstytucjach rynku pracy z 20 IV 2004,
- Kodeks pracy.
Jakie więc są najważniejsze cechy pracy tymczasowej określone przez te ustawy?

Specyfika relacji
Praca tymczasowa jest stosunkiem pracy pomiędzy trzema podmiotami: pracownikiem, pracodawcą i agencją pracy tymczasowej. Praca w tym systemie polega na tym, że pracownik formalnie zatrudniony jest przez agencję pracy tymczasowej, a swoje obowiązki wykonuje u pracodawcy. Oferty pracy tymczasowej ogłaszane są przez agencje pracy.
Pracodawcą pracownika tymczasowego jest agencja pracy tymczasowej. Natomiast o zatrudnieniu bądź zaprzestaniu zatrudnienia decyduje klient agencji, czyli pracodawca użytkownik.
W Polsce pracownik tymczasowy może podjąć właściwie każdą pracę. Jedyne ograniczenie dotyczy prac niebezpiecznych, np. w budownictwie. Nie można zatrudnić pracownika tymczasowego na miejsce strajkującego oraz na stanowisku, które pracodawca zlikwidował w ciągu ostatnich 3 miesięcy.
Łączny czas wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy w okresie kolejnych 36 miesięcy może wynieść 12 miesięcy. Natomiast jeśli praca wykonywana jest w zastępstwie nieobecnego usprawiedliwionego pracownika - 36 miesięcy.
Umowa o pracę musi zawierać określenie wymaganych kwalifikacji oraz miejsce i wymiar godzinowy czasu pracy.
Pracownik tymczasowy ma być traktowany na równi z pracownikami zatrudnionymi na stałe. Chodzi tu zarówno o takie elementy wynagrodzenia jak premie i dodatki, jak i o warunki pracy. Pracownikowi tymczasowemu przysługuje także prawo do urlopu.

Gdzie taka praca?
W Polsce usługi pracy tymczasowej najbardziej popularne są w sektorze produkcyjnym. Aż 58 proc. pracowników tymczasowych wykonuje prace fizyczno-produkcyjne, 19,5 proc. - prace fizyczne poza produkcją (gł. w magazynach), a 22,5 proc. - prace umysłowe. Większość z nich to osoby młode (21-25 lat) oraz w wieku przedemerytalnym. Zatrudnianie w ten sposób ekspertów to w Polsce na razie pojedyncze przypadki, jednak zaczynają się pojawiać.
W Małopolsce potrzeba niemal wszystkich rodzajów pracowników, ale szczególnie duże zapotrzebowanie jest na tymczasowych pracowników w produkcji i hurtowniach, na operatorów, pakowaczy, operatorów wózków widłowych, a takżeniewykwalifikowanych pracowników.W samym Krakowie sytuacja jest inna ze względu na duże zapotrzebowanie na specjalistów finansowych oraz z zakresu IT, począwszy od niskiego szczebla aż po dyrektorów finansowych.
- Obserwując rozwój innych krajów, gdzie rynek jest bardziej dojrzały, widzimy, że pracownikami tymczasowymi interesują się przede wszystkim międzynarodowe korporacje, które potrzebują pracowników do produkcji - mówi Jeroen van der Weijde, prezes Trenkwalder & Partner. - Po jakimś czasie, kiedy branża uzyskuje na rynku większą akceptację, nie tylko wśród przedsiębiorstw, ale i wśród pracowników, małe i średnie firmy interesują się pracownikami tymczasowymi. Rynek w Małopolsce jest stosunkowo młody, ale rozwija się bardzo szybko i zarówno międzynarodowe korporacje, jak i mniejsze firmy interesują się pracownikami tymczasowymi.