Oświęcim. Upamiętnili 80. rocznicę śmierci Edyty Stein. Uroczystości na terenie byłego niemieckiego obozu Auschwitz-Birkenau. ZDJĘCIA

Uczestnicy uroczystości na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz II-Birkenau przeszli od historycznej bramy śmierci do pomnika ofiar znajdującego się pomiędzy ruinami krematoriów i komór gazowych. Wśród zgromadzonych byli przedstawiciele episkopatów Polski i Niemiec, duchowieństwo i wierni. Wydarzeniu przewodniczył arcybiskup Marek Jędraszewski, wśród gości był również Jarosław Sellin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.

Edyta Stein zamordowana została w komorze gazowej w Birkenau 9 sierpnia 1942 r. Karmelitanka, która przyjęła imię św. Teresa Benedykta od Krzyża, była pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została wyniesiona na ołtarze. Uznawana jest za jedną z patronek Europy. Rocznica jej śmierci obchodzona jest w kościele katolickim jako dzień modlitwy za ofiary Holokaustu.

– Ofiarując swe życie za swój naród, w jakiejś mierze wstępowała w ślady człowieka, który niemal dokładnie rok wcześniej ofiarował swoje życie za nieznanego sobie współwięźnia – tylko dlatego, że miał on żonę i dzieci – w ślady o. Maksymiliana Marii Kolbego - mówił arcybiskup Jędraszewski. – Zapewne ze względu na podobieństwo ich losów (...) Ojciec Święty Jan Paweł II powiedział: „Przypominam sobie, że w roku 1982, również w październiku, dane mi było na tym samym miejscu kanonizować Maksymiliana Marię Kolbego. Zawsze byłem przekonany, że to jest dwoje męczenników Oświęcimia, którzy razem z sobą prowadzą nas ku przyszłości: Maksymilian Maria Kolbe i Edyta Stein – święta Teresa Benedykta od Krzyża. Dzisiaj jestem świadom, że zamyka się jakiś cykl. Dziękuję Bogu za to” – cytował słowa Jana Pawła II arcybiskup Marek Jędraszewski.

– Drodzy Siostry i Bracia, wyruszmy teraz w drogę, którą właśnie tutaj, w Auschwitz-Birkenau, osiemdziesiąt lat temu jako ostatnią w swym życiu przebyła św. Edyta Stein, s. Benedykta od Krzyża. Niech nasza wspólna modlitwa będzie ważnym przyczynkiem do budowania prawdziwie braterskiego społeczeństwa w Europie, która dzisiaj, na Ukrainie, jest dotknięta okrutną wojną wywołaną przez bezwzględnego agresora, jakim jest Rosja. Niech nasze solidarne, zanoszone do Boga wołanie o Europę ducha, wpisuje się w napisany w Wielki Piątek 1938 roku hymn Juxta crucem tecum stare, w którym Edyta Stein stwierdzała, że nasze bycie razem z Matką Boską Bolesną musi polegać przede wszystkim na przyczynianiu się do wiecznego zbawienia innych – mówił do zebranych arcybiskup Marek Jędraszewski.

Do uczestników obchodów upamiętniających swoje słowa skierował biskup Bertram Meier z Augsburga. “To bardzo znamienne, że stoimy tu dziś razem, jako Polacy i Niemcy. W tym miejscu cierpienia narodu żydowskiego, cierpienia Polaków, ale także wielu ludzi z innych narodów. (...) Przeszliśmy tę drogę tutaj razem w modlitwie i pamięci, ale zasadnicze pytanie brzmi, jacy stąd wyjdziemy? (...) Dlatego wzywam młodych ludzi, aby aktywnie budowali pokój, nie byli tylko narzędziami dla władców tego świata, brali odpowiedzialność za własne życie i szukali sojuszników wśród świętych, żyjących i zmarłych” – apelował w liście biskup Augsburga.

Edyta Stein urodziła się w 1891 roku we Wrocławiu, w pobożnej rodzinie żydowskiej. W wieku 30 lat przeszła na katolicyzm. Dwanaście lat później wstąpiła do zakonu karmelitanek. Przyjęła imię Teresa Benedykta od Krzyża. 2 sierpnia 1942 roku zakonnica została aresztowana przez Gestapo i osadzona w Amersfoort, a dwa dni później przeniesiona do obozu zbiorczego w Westerbork na terenie okupowanej Holandii. Z tego obozu wyjeżdżały transporty do miejsc zagłady na wschodzie Europy w ramach tak zwanego ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej.

Niemcy deportowali zakonnicę z obozu Westerbork wraz z 986 Żydami do obozu Auschwitz. W transporcie, który dotarł tutaj 8 sierpnia, znajdowało się 510 mężczyzn i chłopców oraz 477 kobiet i dziewcząt. W transporcie było kilkudziesięciu Żydów wyznania katolickiego, między innymi siostry i bracia zakonni w habitach, w tym Edyta Stein z klasztoru Karmelitanek w Echt.
Po selekcji na rampie znajdującej się pomiędzy obozem macierzystym Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau do obozu skierowano 315 mężczyzn i 149 kobiet. Pozostałe 523 osoby, w tym Edytę Stein i jej siostrę Różę, Niemcy zgładzili w jednej z pierwszych komór gazowych w Birkenau zwanych czerwonym i białym domkiem. Ofiary czekały na śmierć w lasku w Brzezince.

Jan Paweł II beatyfikował Teresę Benedyktę od Krzyża w 1987 roku. 11 lat później została wyniesiona na ołtarze. Edyta Stein jest pierwszą Żydówką, która przeszła na katolicyzm i została kanonizowana.

FLESZ - Polacy się starzeją a miasta wyludniają. Jest raport GUS