Vademecum Dziennikarza

Amerykanie mawiają, że w teorii nie ma różnicy między teorią a praktyką, ale w praktyce jest. "Dziennikarstwo" Marka Chylińskiego oraz Stephana Russ-Mohla to pierwszy na rynku polskim kompletny podręcznik warsztatu dziennikarskiego, gdzie wiedza naukowca wsparta jest doświadczeniem praktyka.
Studia dziennikarskie w Polsce do niedawna budziły dużo zastrzeżeń i to pomimo tego, że ukończyło je wiele sław.

Powodem był zbyt mocno położony akcent na wkuwanie przez studentów rozmaitych modeli kreślonych przez naukowców, medioznawców, psychologów społecznych, socjologów. Na wydziałach dziennikarskich brakowało zawodowców. Większość nielicznych książek poświęconych warsztatowi dziennikarskiemu w Polsce była do tej pory pisana właśnie przez teoretyków. Tym razem jest inaczej. Autorami "Dziennikarstwa" są doświadczony profesjonalista i wybitny teoretyk. To pierwsze - tak pełne - kompendium wiedzy dziennikarskiej w Polsce.

"Dziennikarstwo" napisali Marek Chyliński, doświadczony dziennikarz i redaktor naczelny "Dziennika Zachodniego" oraz nauczyciel dziennikarstwa i Stephan Russ-Mohl, słynny szwajcarski medioznawca, dyrektor Europejskiego Obserwatorium Dziennikarskiego.

Autorzy nie ograniczyli się tylko - jak to bywało wcześniej z kilkoma ich polskimi poprzednikami - do skoncentrowania się na jednym wycinku pracy dziennikarza, ewentualnie na kompilacji kilku amerykańskich artykułów poświęconych komunikacji społecznej. Napisali książkę traktującą temat całościowo. I na tym także polega unikatowość ich książki. To pierwszy tak pełny podręcznik tego zawodu. Pełny, a zarazem bardzo praktyczny.

Stephan Russ-Mohl i Marek Chyliński nie uciekają od najnowszych, i tych tradycyjnych, teorii komunikowania oraz współczesnej wiedzy o mediach. Jest ona jednak niejako w tle. Jest narzędziem, które ma wesprzeć dobre rady dawane młodym i doświadczonym dziennikarzom przez analityka i fachowca.
Autorzy oprowadzają nas nie tylko po redakcjach, niuansach warsztatu, techniki i organizowania redakcji. Nie tylko odsłaniają gatunki i ich wzajemne relacje. "Dziennikarstwo" podąża z duchem czasu. Za trendami i nowinkami naukowymi. Ale nie traktuje ich bezkrytycznie. Stara się odróżnić chwilowe mody od nowych dróg, które rysują się przed ludźmi mediów. Niektóre z przykładów podawanych w książce są wciąż jeszcze żywe w naszej pamięci jako nagłówki niedawno publikowanych artykułów.

"Dziennikarstwo" to także podręcznik tego, jak zrobić nowoczesną gazetę i stąd może okazać się rewelacyjnym samouczkiem dla wydawców i redaktorów mediów lokalnych. Chyliński i Mohl przedstawiają najnowsze trendy w infografice, sposobie edycji i łamania gazet. Autorzy nie uciekają przed tematyką związaną z zarządzaniem i marketingiem medialnym.

Jednej rzeczy nieco mi zabrakło. Podręcznik koncentruje się przede wszystkim na dziennikarstwie prasowym. Wynika to po części z doświadczenia jego twórców, po części z tego, że media drukowane inspirują i modelują elektroniczne. Ale może warto by było przed kolejnymi wydaniami książki poszerzyć ją o jeszcze jednego współautora - specjalistę od mediów elektronicznych. Telewizja, a szczególnie internet, zmieniają się przecież na naszych oczach.

Choć z drugiej strony autorzy słusznie zauważają, że dziennikarze nie dzielą się przede wszystkim na tych od mediów elektronicznych i drukowanych. Tylko na tych złych i dobrych. By być dobrym i coraz lepszym, warto sięgnąć po książkę Chylińskiego i Mohla.