Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Most nad Sołą w Oświęcimiu był przed wojną dumą mieszkańców. Niewiele było wtedy takich obiektów w Polsce. Zobaczcie zdjęcia archiwalne

Bogusław Kwiecień
Bogusław Kwiecień
Budowa nowej żelbetonowej przeprawy według projektu Adama Machniewicza rozpoczęła się w 1912 roku. Ówczesne władze Oświęcimia z burmistrzem Romanem Mayzlem uznały, że stary, drewniany most, znajdujący się od północnej strony wzgórza zamkowego (w rejonie dzisiejszej kładki dla pieszych) nie przystaje już do potrzeb rozwijającego się miasta
Budowa nowej żelbetonowej przeprawy według projektu Adama Machniewicza rozpoczęła się w 1912 roku. Ówczesne władze Oświęcimia z burmistrzem Romanem Mayzlem uznały, że stary, drewniany most, znajdujący się od północnej strony wzgórza zamkowego (w rejonie dzisiejszej kładki dla pieszych) nie przystaje już do potrzeb rozwijającego się miasta Narodowe Archiwum Cyfrowe
Wśród wydarzeń, które trwale wpisały się w historię międzywojennego Oświęcimia, było powstanie betonowego mostu nad Sołą. W tym roku mija 100 lat, gdy został oddany do użytku. Był jednym z najdłuższych tego typu betonowych obiektów w przedwojennej Polsce. Zobacz galerię archiwalnych zdjęć przedstawiających historię mostu, nazwanego po wojnie Piastowskim.

Kliknij w przycisk "zobacz galerię" i przesuwaj zdjęcia w prawo - naciśnij strzałkę lub przycisk NASTĘPNE

Betonowy most w Oświęcimiu był wyjątkową konstrukcją

Jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości ówczesne władze Oświęcimia z burmistrzem Romanem Mayzlem uznały, że pochodząca z pierwszej połowy XIX wieku drewniana przeprawa o stóp zamku od strony północnej wzgórza zamkowego nie przystaje do potrzeb rozwijającego się miasta.

Stary drewniany most na Sole, który rozebrany został dwa lata po wybudowaniu nowej przeprawy
Stary drewniany most na Sole, który rozebrany został dwa lata po wybudowaniu nowej przeprawy Fotopolska.eu
Na zdjęciu przed nowym mostem inż. Adam Machniewicz. To temu znanemu przedwojennemu projektantowi zlecono przygotowanie projektu nowej przeprawy. Architekt
Na zdjęciu przed nowym mostem inż. Adam Machniewicz. To temu znanemu przedwojennemu projektantowi zlecono przygotowanie projektu nowej przeprawy. Architekt postanowił wykorzystać jedną z najnowszych myśli technicznych budownictwa betonowego XX-lecia międzywojennego. Zbiory Łukasza Szymańskiego

Do tego była w coraz gorszym stanie technicznym. Po długich staraniach udało się uzyskać od władz austriackich zgodę na postawienie nowego mostu.

Wybudowany w 1924 roku most nad Sołą w Oświęcimiu był jednym z najdłuższych tego typu betonowych obiektów w przedwojennej Polsce. W tle drewniany most
Wybudowany w 1924 roku most nad Sołą w Oświęcimiu był jednym z najdłuższych tego typu betonowych obiektów w przedwojennej Polsce. W tle drewniany most wyburzony dwa lata później Narodowe Archiwum Cyfrowe
Most razem z zamkiem piastowskim, kościołem parafialnym i kamienicą Haberfeldów stał się ulubionym obiektem do fotografowania i pocztówek z Oświęcim
Most razem z zamkiem piastowskim, kościołem parafialnym i kamienicą Haberfeldów stał się ulubionym obiektem do fotografowania i pocztówek z Oświęcimia Zbiory Łukasza Szymańskiego

Przygotowanie projektu zlecono znanemu przedwojennemu architektowi inż. Adamowi Machniewiczowi, który postanowił wykorzystać jedną z najnowszych myśli technicznych budownictwa betonowego XX-lecia międzywojennego. Budowa ruszyła pod koniec 1912 roku.

Na wlotach po obu stronach mostu stały kolumny dobudowane już w latach 30. Stanowiły dodatkowy element dekoracyjny, a ponadto zamontowane na nich było
Na wlotach po obu stronach mostu stały kolumny dobudowane już w latach 30. Stanowiły dodatkowy element dekoracyjny, a ponadto zamontowane na nich było oświetlenie uliczne Zbiory Łukasza Szymańskiego
Most stał się także miejscem spacerów mieszkańców przedwojennego Oświęcimia
Most stał się także miejscem spacerów mieszkańców przedwojennego Oświęcimia Zbiory Łukasza Szymańskiego

Wybuch I wojny światowej, a potem kryzys pierwszych lat po odzyskaniu niepodległości sprawiły, że budowa przeprawy przeciągała się.

Kamienista plaża nad Sołą w rejonie mostu była ulubionym miejscem odpoczynku mieszkańców Oświęcimia
Kamienista plaża nad Sołą w rejonie mostu była ulubionym miejscem odpoczynku mieszkańców Oświęcimia Narodowe Archiwum Cyfrowe
Widok mostu od strony Zakładu Towarzystwa Salezjańskiego
Widok mostu od strony Zakładu Towarzystwa Salezjańskiego Zbiory Łukasza Szymańskiego

- Z biegiem czasu miasto i jego mieszkańcy coraz więcej uwagi i wysiłku angażowanych dotychczas w sprawy polityczne zaczęli poświęcać sprawom gospodarczym, m.in. starano się o przyspieszenie budowy żelbetowego mostu na rzece Sole pod zamkiem - podkreślała w "Kronice Oświęcimia" jej autorka Elżbieta Skalińska-Dindorf.

Widok na most od strony północnej z lat 30. ub. wieku. Poniżej znajdował się targ rybny
Widok na most od strony północnej z lat 30. ub. wieku. Poniżej znajdował się targ rybny Zbiory Łukasza Szymańskiego
Widok na most piastowski ze wzgórza zamkowego. W tle dzielnica Zasole
Widok na most piastowski ze wzgórza zamkowego. W tle dzielnica Zasole Fotopolska.eu

Uroczyste otwarcie nowego mostu nastąpiło 26 października 1924 roku. Dla Oświęcimia był to jeden z tych dni, które na trwałe zapisały się w jego historii. Główny budowniczy inż. Machniewicz za wieloletnią pracę przy moście otrzymał od władz miasta specjalne podziękowania.

Budowa nowej żelbetonowej przeprawy według projektu Adama Machniewicza rozpoczęła się w 1912 roku. Ówczesne władze Oświęcimia z burmistrzem Romanem Mayzlem
Budowa nowej żelbetonowej przeprawy według projektu Adama Machniewicza rozpoczęła się w 1912 roku. Ówczesne władze Oświęcimia z burmistrzem Romanem Mayzlem uznały, że stary, drewniany most, znajdujący się od północnej strony wzgórza zamkowego (w rejonie dzisiejszej kładki dla pieszych) nie przystaje już do potrzeb rozwijającego się miasta Narodowe Archiwum Cyfrowe
Most razem z zamkiem piastowskim, kościołem parafialnym i kamienicą Haberfeldów stał się ulubionym obiektem do fotografowania i pocztówek z Oświęcim
Most razem z zamkiem piastowskim, kościołem parafialnym i kamienicą Haberfeldów stał się ulubionym obiektem do fotografowania i pocztówek z Oświęcimia Fotopolska.eu

Most był na ówczesne czasy bardzo nowoczesną konstrukcją. Oświęcim mógł się poszczycić jednym z najdłuższych tego typu betonowych obiektów w przedwojennej Polsce. - Długość całego mostu według różnych źródeł wynosiła od 143 do 150 metrów. Był szeroki na 8,8 metra i posiadał po obu stronach chodniki po 1,5 metra - wyliczał Łukasz Szymański na prowadzonym przez siebie portalu historycznym: „Skansen Ziemi Oświęcimskiej”.

W latach 30. zgodnie z zaleceniami Państwowego Zarządu Drogowego gmina na końcach mostu dobudowała po dwie ozdobne kolumny mające za zadanie również podtrzymanie lamp oświetlających wjazd i wyjazd z przeprawy.

Most stał się dumą i ozdobą Oświęcimia

Nic dziwnego, że most w okresie przedwojennym stanowił powód do dumy mieszkańców miasta. W tamtym okresie był nie tylko przykładem nowoczesnej myśli inżynierskiej, ale również bardzo efektownie się prezentował, m.in. za sprawą betonowych ażurowych barier.

Także po wojnie most nigdy nie odzyskał dawnego wyglądu. W okresie PRL drewniane bariery zostały zastąpione metalowymi. Nie odbudowano też chodników,
Także po wojnie most nigdy nie odzyskał dawnego wyglądu. W okresie PRL drewniane bariery zostały zastąpione metalowymi. Nie odbudowano też chodników, które jakby zwisały po bokach przeprawy. Zbiory Łukasza Szymańskiego

- Jako dziecko przed wojną bardzo lubiłam spacery z rodzicami po tym moście. Pamiętam, że trochę się bałam, patrząc na Sołę, bo było wysoko - opowiadała Janina Majewska, mieszkanka Oświęcimia.

Niemieccy żołnierze przed wyburzoną konstrukcją mostu
Niemieccy żołnierze przed wyburzoną konstrukcją mostu Fotopolska.eu
Niestety efektowna budowla przetrwała w pierwotnym wyglądzie tylko 15 lat Trwałe piętno odcisnęła na niej II wojna światowa.
Niestety efektowna budowla przetrwała w pierwotnym wyglądzie tylko 15 lat Trwałe piętno odcisnęła na niej II wojna światowa. Fotopolska.eu

Dwa lata po wybudowaniu nowej, rozebrana została stara przeprawa. Niestety, swój pierwotny wygląd most Piastowski zachował tylko przez 15 lat. Napaść Niemiec na Polskę i wybuch II wojny światowej odcisnął na nim trwałe piętno.

Most nad Sołą w Oświęcimiu nie odzyskał dawnego wyglądu

3 września 1939 roku, w trzecim dniu wojny obronnej, aby powstrzymać impet ataku niemieckiego wojska, polscy żołnierze wysadzili część budowli. Pozostały jedynie dwa przęsła od strony zamku.

Niestety efektowna budowla przetrwała w pierwotnym wyglądzie tylko 15 lat Trwałe piętno odcisnęła na niej II wojna światowa.
Niestety efektowna budowla przetrwała w pierwotnym wyglądzie tylko 15 lat Trwałe piętno odcisnęła na niej II wojna światowa. Fotopolska.eu
Inne ujęcie zburzonego mostu. Pozostały jedynie dwa przęsła od strony zamku
Inne ujęcie zburzonego mostu. Pozostały jedynie dwa przęsła od strony zamku Zbiory Łukasza Szymańskiego

Podczas okupacji Niemcy wybudowali obok najpierw prze­prawę z drewna, ale na wiosnę 1940 roku została zniszczona przez Sołę. Potem zdecydowali się odbudować zniszczone przęsła, ale nie nawiązywały one już do przedwojennej konstrukcji. 1 marca 1989 roku na mocy uchwały Miejskiej Rady Narodowej w Oświęcimiu most otrzymał nazwę Piastowski.

Widok na most i Stare Miasto w latach 70. na zdjęciach lotniczych
Widok na most i Stare Miasto w latach 70. na zdjęciach lotniczych Narodowe Archiwum Cyfrowe
Most na Sole, lata 80 ub. wieku, od 1989 roku nosi nazwę Piastowski
Most na Sole, lata 80 ub. wieku, od 1989 roku nosi nazwę Piastowski Zbiory Łukasza Szymańskiego

Także po wojnie most nigdy nie odzyskał dawnego wyglądu. W okresie PRL drewniane bariery zostały zastąpione metalowymi. Nie odbudowano też chodników, które jakby zwisały po bokach przeprawy.

W latach 2002 / 2003 przeprowadzono gruntowną modernizację mostu, której efekt widać do dzisiaj
W latach 2002 / 2003 przeprowadzono gruntowną modernizację mostu, której efekt widać do dzisiaj
Zbiory Łukasza Szymańskiego

W 2003 rozpoczęła się gruntowna przebudowa mostu. Od tamtej pory przeprawa nie zmieniła już zasadniczo wyglądu.

Od 1989 most nosi nazwę Piastowski
Od 1989 most nosi nazwę Piastowski Archiwum GK

Więcej zdjęć w galerii

od 7 lat
Wideo

Konto Amazon zagrożone? Pismak przeciwko oszustom

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na oswiecim.naszemiasto.pl Nasze Miasto